فحش و دشنام به دشمن
برخی بر این باورند که فحش و دشنام نسبت به مومنان جایز نیست و گناه شمرده شده و خداوند وعده عذاب به دشنام‌دهنده را داده است؛ اما دشنام نسبت به دشمنان جایز است و بلکه حتی سیره و سنت معصومان(ع) دشنام و فحش به دشمنان است.
اما خداوند به صراحت در آیه 108 سوره انعام سب و دشنام به دشمنان را جایز ندانسته و فرموده است: ولا تسبوا الذین یدعون من دون‌الله؛ و کسانی که غیرخدا را می‌خوانند، دشنام مدهید.
امام صادق(ع) در تعلیل و تبیین علل و چرایی نهی خداوند از دشنام به دشمنان فرموده است: از دشنام به دشمنان خدا بپرهیزید، زیرا آنان به خداوند دشنام خواهند داد. (تفسیر نورالثقلین، ج1، ص 757، ح 238)
خداوند همچنین در همین آیه، دشنام نسبت به مقدسات دشمنان و حتی بتان را نهی کرده است. امام صادق(ع) در تعلیل این نهی فرموده است، از آنجا که مومنان به معبودان مشرکان دشنام می‌دادند و به دنبال آن مشرکان به معبود مومنان دشنام می‌دادند، خداوند مومنان را از این کار نهی کرد. (همان، ح 239)
در روایتی از امام صادق(ع) در تفسیر آیه آمده است: مراد از «سب‌الله»، سب ولی خدا است. (تفسیر نورالثقلین، ج1، ص 757، ح 237) پس مومنان برای اینکه پیامبر(ص) و دیگر اولیای معصوم الهی(ع) مورد سب و دشنام قرار نگیرند، باید از دشنام به دشمنان و مقدسات آنان اجتناب کنند.
در حقیقت، با آنکه کافران و مشرکان، شایسته احترام نیستند، ولی نباید کاری کرد که موجبات مقابله به مثل آنان را فراهم کرد و دشمنان به مقدسات حقانی مومنان و مسلمانان اهانت کنند. اصولا انسان وقتی با شخص بی‌خرد و جاهلی مواجه می‌شود، باید از وی دوری گزیند و زمینه برای برخوردهای ناروا و اهانت‌آمیز را فراهم نیاورد. از این رو خداوند می‌فرماید: و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سالما؛ و هنگامی که بی‌خردان و سفیهان آنان را مخاطب قرار می‌دهند، می‌گویند سلام و با بی‌اعتنایی و بزرگواری از کنار آنان می‌گذرند. (فرقان، آیه 63) همچنین آنان وقتی با کاری بیهوده و لغو مواجه می‌شوند که بی‌خردان انجام می‌دهند با کرامت از کنار آن عبور می‌کنند. خداوند می‌فرماید: و اذا مروا باللغو مروا کراما. (فرقان، آیه 72)
به هر حال از آیه 108 سوره انعام به دست می‌آید که مومن و مسلمان باید از دشنام و فحش به دیگران چه دوست و چه دشمن اجتناب کند. همچنین از آیه 11 سوره حجرات به دست می‌آید که نباید برای دیگران القاب زشت و فسق‌آمیز بسازد و آنان را بدان یاد کرده و مخاطب قرار دهد. این وظیفه در برابر مسلمان هرچند منافق و فاسق لازم است و در برابر کافران نیز به اسبابی که بیان شده لازم است مراعات شود و به آنان دشنام و فحش داده نشود و به القاب زشت یاد نشوند.
اما اگر دشمنان و بی‌خردان دشنامی دادند باید با برخوردی شایسته زمینه‌ای فراهم کرد که آنان متنبه و آگاه شوند و زمینه برخوردهای تندتر فراهم نشود. (مجمع‌البیان، ج 8-7، ص 233)
منبع : http://blogfa.com/Desktop/Default.aspx?r=3316951
